Hekimlere Muayenehane Açma Hakkı

Kamuoyunda  “Tam  Gün  Yasası”  olarak  bilinen,  özünde  üniversitelerin  Tıp  Fakültelerinde görevli  öğretim  üyelerinin  çalışmalarına  ilişkin  düzenlemeler  barındıran  kanun,  hem  getirdiği düzenlemelerin etkisi sebebiyle öğretim üyesi olan doktorlar arasında hem de kanunun, özellikle anayasaya  uygun  olup  olmayışı  açısından  hukuk  camiasında  uzun  süredir  gündemdeki  yerini korumaktadır.


Tam gün yasası olarak bilinen düzenlemenin 2009 yılından itibaren tartışılmaya başlanması Kanunun   mahiyeti   ve   çıkacağı   tarihin   belirsizliği   Muayene   açmak   isteyen   Hekimlerin   bu girişimlerinden  vazgeçmelerine,  muayenehane  çalıştıran  hekimlerin  ise  ruhsatlarını  iade  etmeleri nedeniyle mağduriyetlere sebep olmuştur.


Bilindiği üzere, 18/01/2014 tarihinde 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununa  Geçici 64 madde eklenmiştir. Bu düzenleme, mesai saatleri dışında çalışma ruhsatı ile özel muayenehane işleten veya poliklinik ve tıp merkezi gibi sağlık kuruluşlarında  çalışan öğretim üyelerini, öğretim üyesi oldukları üniversiteleri ile mesai saatleri dışında çalışmakta veya çalıştırmakta oldukları iş yerleri arasında seçim  yapmak  durumunda  bırakmış  kısa  anlatımla  öğretim  üyelerinin  mesai  saatleri  dışındaki doktorluk faaliyetlerini sürdürme hakları ellerinden alınmıştır.


Kanunun çıkış tarihi olan 2011 yılından önce tartışılmaya başlamış olması sebebiyle çalışma ruhsatı ile faaliyet gösteren pek çok öğretim üyesi kanun henüz yayınlanmadan veya yayınlandıktan sonra çalışma ruhsatlarını  bağlı oldukları İl Sağlık Müdürlüklerine iade etmiş bir kısmı ise zaten Tam Gün Yasası’nın çıkacak olması sebebiyle muayenehane açmak ya da benzeri müesseselerde çalışma fikrinden vazgeçmiştir. Diğer taraftan ise bir çok öğretim üyesi, çalışma ruhsatlarını iade etmeyip Anayasa  Mahkemesinin  kanunun  iptal  edeceği  inancıyla  Hukuka  aykırı  bir  şekilde  faaliyetlerine devam etmişlerdir.


Nitekim;  Yükseköğretim  Kanunu’na  eklenen  Geçici  64.  maddenin  yürürlüğü  3  sene  sonra Anayasa   Mahkemesi’nce   09.04.2014   tarihinde     durdurulmuş   Muayenehane   çalıştıran  öğretim üyelerinin serbest meslek faaliyetinin icrasının önündeki yasal engel kalkmıştır.


Ancak, Hukuka saygılı öğretim üyelerinin büyük çoğunluğunun kanunun çıkacak olması veya Kanunun çıkmasından sonra çalışma ruhsatlarını iade etmiş olmaları sebebiyle Sağlık Müdürlüklerine yaptıkları Ruhsatların iadelerine ilişkin başvurular  reddedilmiş, ret gerekçesinde Anayasa Mahkemesi kararının   hali hazırda çalışan Hekimleri kapsadığı ibaresine yer verilmiştir. Şüphesiz ki bu durum, birlikte mesai yapan aynı unvana aynı kıdeme aynı uzmanlık derecesine sahip öğretim görevlileri arasında  farklı  uygulamalara  yol  açmış  ve  esasen  kanuna  riayet  etmeyi  ödev  bilen  ve  tam  gün yasasının çıkmasıyla ruhsatını iade eden bir çok öğretim üyesini cezalandırırken anayasal hak olan eşitlik ve hakkaniyet bağlamında ihlallere yol açmıştır.


Ret  kararlarına karşı açılan davalarda İdare  mahkemeleri ve istinaf mahkemeleri uygulamada dar  bir  yorum benimseyerek  sadece  yasanın  çıkmasından  sonra   2011,  2012  ve  2013  yıllarında ruhsatını iade eden Hekimlerin   taleplerinin kabulüne karar vermiştir. Daha önce muayenehanesini kapatan ruhsatını iade eden veya şartlara haiz olduğu halde başvuru yapmayan davacıların talepleri ret ile sonuçlanmıştır.

Yüce  Danıştayımız  yaptığı  temyiz  incelemeleri  sonucunda  mağduriyetlerin  özüne  inen  ve ilgililerin anayasal hakları çerçevesinde mağduriyetleri giderir yönde kararlar almaya başlamıştır.


Sonuç olarak;   sürecin başlangıcından bu yana yakından takipçisi olduğumuz, mesai saatleri dışında muayenehane çalıştıran veya  poliklinik ve tıp merkezi gibi vs gibi kuruluşlarda mesleğini icra etmekteyken mevzuatın değişmesi ile Çalışma Belgelerini İl Sağlık Müdürlüklerine teslim eden veya Kanunun  çıkacak  olması  sebebiyle  muayenehane  açmayan,  benzeri  müesseselerde  çalışmaktan vazgeçen öğretim üyesi hekimlerimizin mesai saatleri dışında da mesleklerini icra edebilmelerinin önü açılmış ve yaşanan mağduriyetler verilen Danıştay kararları sonucunda giderilmeye başlanmıştır.


Av. Akın BALCI